Statut szkoły raz jeszcze

 

Najważniejszym dokumentem prawa wewnątrzszkolnego jest statut szkoły. Bardzo trafnie prof. Antoni Jeżowski nazwał go Konstytucją Szkoły. Konstytucją, którą powinna opracować szkoła. Można analizować różne wzorcowe statuty opracowane nawet przez prawników, ale należy pamiętać, że nigdy gotowy statut nie będzie idealnie pasował do danej szkoły. Ostatnio dostałam do przeczytania wzorcowy statut liczący ponad 150 stron. Zakończyłam analizę na 25 stronie twierdząc, że szkoda mojego czasu. Śmiem twierdzić, że w owym statucie było wszystko co prawo oświatowe wymyśliło. Szczegółowo opisane rozporządzenia, które powodują, że statut staje się "nieczytaną

i niezrozumiałą dla zwykłego obywatela książką". Drodzy dyrektorzy odpowiedzialni za swoją szkołę pamiętajcie, że statut powinien zawierać ogólne zapisy, a szczegóły powinny znajdować się w regulaminach. Statut powinien być zrozumiały dla zwykłego obywatela, nie prawnika.

W swojej karierze zawodowej redagowałam i wprowadzałam zmiany w statucie placówki, w której pracowałam. Później zajęłam się analizą statutów wielu szkół. Często zmieniające się prawo oświatowe powoduje, że "Nie da się zapomnieć o statucie szkoły. Statut nigdy nie da wam spokoju!". Dlatego cennym skarbem w radzie pedagogicznej jest osoba, która biegle analizuje przepisy prawa i zna statut szkoły od podszewki. Ostatnia duża zmiana statutów była w 2015 r. Minęło niespełna dwa lata i szkoły mają znów zafundowane nowe przepisy narzucające

w niektórych szkołach opracowanie nowych statutów, a w innych nowelizację starych (gimnazja). Wiele szkół szuka ratunku nie zdając sobie sprawy, że doskonałym nowym statutem będzie stary statut, w którym wystarczy wprowadzić odpowiednie zapisy wynikające z nowych przepisów. Dla przykładu praktycznie nic nie zmienia się w ocenianiu, zostaje wprowadzony tylko zapis o egzaminie ósmoklasisty. Większość szkół już od dawna ma dokładnie opisane zasady używania telefonów komórkowych w szkole lub na zajęciach edukacyjnych. W statutach także opracowane są procedury odwoływania się od kar teraz należy te zapisy uzupełnić o możliwość odwołania się od nagrody. Zamienić programy wychowawczy i profilaktyczny na program wychowawczo-profilaktyczny. Przeanalizować nowe przepisy z pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wiele szkół ma na prawdę bardzo dobre statuty wystarczy je jedynie znowelizować bez tworzenia uchwały zmieniającej i ujednolicenia statutu.
Więcej na temat statutów w moich szkoleniach. 

Zasady techniki prawodawczej

Metodykę przygotowania i sposób redagowania projektów ustaw i rozporządzeń oraz innych normatywnych aktów prawnych, a także warunki, jakim powinny odpowiadać uzasadnienia projektów normatywnych aktów prawnych, jak również reguły przeprowadzania zmian w systemie prawa określa Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz.908).

Przy tworzeniu aktów prawa wewnątrzszkolnego należy posiłkować się odpowiednio:

• zasadami wyrażonymi w Dziale I w rozdziale 2-7, Dziale II oraz Dziale V rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”,

• zapisami Działu VI dotyczącego uchwał i zarządzeń.

 

Struktura i zasady redagowania statutu

 

Układ porządkowy:

• rozdział zapisywany jest kolejnymi cyframi arabskimi;

• paragraf § z cyfrą arabską z kropką, np. §1. przy odwołaniu §1 (bez kropki);

• paragraf można dzielić na ustępy, które oznacza się cyfrą arabską z kropką na końcu, np. 1. (przy odwoływaniu stosuje się skrót ust.1- bez kropki);

• ustępy dzieli się na punkty oznaczane cyfrą arabską z nawiasem z prawej strony, np. 1), 2)… (przy odwoływaniu stosuje się skrót pkt

• i numer bez nawiasu);

• w obrębie punktu występują małe litery alfabetu łacińskiego z pominięciem liter: ą, ę, ć, ł, ó, ś, ż, ź –charakterystycznych dla języka polskiego (skrót lit., np. lit.a bez nawiasu);

• tiret oznaczany krótką kreską -, nie dodaje się żadnych liczb, ani liter przy zapisie kolejnych tiret. Przy odwołaniu pisze się, np. tiret piąty.

 
Przy powoływaniu się na określony zapis stosujemy kolejność:

• §… ust. …. pkt. … lit. … tiret” bez przecinków po kolejnych jednostkach redakcyjnych.

• Kolejność paragrafów zachowana jest w obrębie całego dokumentu (nie tylko rozdziału).

 

Każdą samodzielną myśl ujmuje się w odrębny paragraf. Paragraf powinien być w miarę możliwości jednozdaniowy. Jeżeli paragraf zawiera tylko jedną myśl nie numerujemy ustępu.

 

W obrębie paragrafu lub ustępu można wyodrębnić wprowadzenie do wyliczenia i punkty. Po wprowadzeniu do wyliczenia zdania zaczynają się małymi literami, kończy średnikiem, a ostatni punkt kropką.

 

Przykład wyliczeń w obrębie punktu

 

                                    § 10
1. Kontrolę wewnętrzną realizowaną w szkole stanowi:
1) Kontrola zarządcza, której celem jest zapewnienie w szczególności:
a) zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi;
b) skuteczności działania;
c) wiarygodności sprawozdań;
d) ochrony zasobów;
e) przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania;
f) efektywności przepływu informacji;
g) zarządzanie ryzykiem.
2) Kontroli zarządczej podlegają obszary:
a) organizacja prawa szkoły;
b) efektywność zarządzania zasobami ludzkimi;
c) gospodarowanie finansami i mieniem z uwzględnieniem ZFŚS;
d) ochrona przed zagrożeniami.
3) Zasady i tryb kontroli zarządczej określają zasady wprowadzone odpowiednim zarządzeniem.
4) Za wyniki i poziom kontroli zarządczej odpowiada dyrektor.
2. Nadzór pedagogiczny, którego szczegółowe zasady określa plan nadzoru pedagogicznego, opracowywany na każdy rok szkolny.

 

W przypadku, gdy w określonym rozporządzeniu lub ustawie jest bardzo duża liczba wyliczeń, np. kompetencje dyrektora, rady pedagogicznej, w statucie zapisujemy tylko najważniejsze i zapisujemy słowo „w szczególności”.

 

Przykład
1. Dyrektor w ramach jednoosobowego kierownictwa i jednoosobowej odpowiedzialności sprawuje nadzór, kieruje i ponosi odpowiedzialność za całokształt pracy dydaktyczno- wychowawczej, opiekuńczej i administracyjno- gospodarczej gimnazjum.
2. Do kompetencji dyrektora w szczególności należą:
1) kierowanie bieżącą działalnością dydaktyczno- wychowawczą szkoły oraz reprezentowanie jej na zewnątrz,
2) powołanie wicedyrektorów i innych kierowników zgodnie
z obowiązującymi przepisami i projektem organizacyjnym szkoły,
3) zatwierdzonym przez organ nadzorujący, ….

 

W obrębie punktu możemy dokonać podziału treści na litery. Każdą treść kończy się przecinkiem, a ostatnią średnikiem lub kropką.

W przypadku, gdy zabraknie liter stosuje się oznaczenie najpierw dwuliterowe, a następnie wieloliterowe, np. a) b) …z) za) zb) … zz) zza) zzb)…zzz).

 

Przykład z uchwały zmieniającej:

 

5z) Uwzględniając możliwości edukacyjne ucznia rada pedagogiczna może, jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego promować do klasy programowo wyższej ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych zajęć edukacyjnych, pod warunkiem że te zajęcia edukacyjne są, zgodnie ze szkolnym planem nauczania, realizowane w klasie programowo wyższej.

 

5za) Uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku lub wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych przekraczającej 50 % czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania.

 

5zb) Uczeń nieklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny.

 

W obrębie liter można wprowadzać tiret (-). Jest to najmniejsza jednostka redakcyjna. Każdy tiret kończy się przecinkiem, średnikiem lub kropką. Nie odmienia się słowa tiret.

 

 

Agnieszka Janusz-Szczytyńska

Tarnobrzeg, 15.09.2017 r.